Farklı Sorular

Dünyaca ünlü maratonlar, çılgınca izlenen bisiklet turları… Hepsinde erkek atletler izleniyor, konuşuluyor, kadınların başarıları göz ardı ediliyor. Kadınlar kendi aralarında yarışıyorlar, çoğu zaman adları bile anılmıyor. Peki bu fark ne zaman kapanacak, dünya kadınları ne zaman görecek?

2016 New York Maratonu birincisi 20 yaşındaki Ghirmay Ghebreslassie'ydi. Birinci olan kadın ise 34 yaşındaki Mary Keitany'ydi. Maratonu Ghebreslassie 2:07:51'de, Keitany ise 2:24:26'da tamamlamıştı. Zaten maraton sonuçlarına baktığımız zaman ilk sırada bitiren erkek ile kadın arasında aşağı yukarı 20 dakikalık bir fark görürüz. Aklıma takılan soru şu: Spor teknolojisi geliştikçe kadın ile erkek arasındaki fark gitgide kapanıyor mu?

Koşu, bisiklet, triatlon gibi dayanıklılık sporlarına baktığımızda biz faniler kategorisinde sonuçların çeşitli olduğunu görürüz; görece güçlü yaş grubunda yarışan kadın atletler yüzlerce erkeği kolaylıkla geride bırakabiliyor. Asıl fark elbette elit atletler arasında ortaya çıkıyor.

Daniela Ryf bu sene yarı Ironman mesafesinde koşulan İsviçre 70.3 yarışında yine fırtına gibi esti. Elit atlet seviyesinde yalnızca altı erkek Ryf’ı geçebildi. 90 kilometre bisiklet etabının ardından Ryf, 21 kilometrelik yarı maraton koşu etabını 1 saat 19 dakikada koştu. Yani, adeta ayakları yere değmedi. Daniela gittikçe güçlenen bir triatlet. Yıllar içinde daha fazla idman yapabilir hâle geldiği belirtiliyor. Mesela koşu ağırlıklı bir antrenman gününde üç kere koşuyor; bir günde maraton mesafesini yani 42 kilometreyi geçiyor. Bir başka triatlet Lucy Charles, dünya şampiyonasının yapıldığı Hawaii'de uçtu. 4 kilometrelik yüzme etabını 48 dakikada tamamlayarak rekor kırdı.

2017'de Guelph ve Oregon Üniversiteleri'nin yaptığı bir çalışmada, erkeklerin bir hareketi yapmaya daha güçlü başladığı ancak daha çabuk yorulduğu; kadınların ise adalelerinde yorgunluğu daha geç hissettiği keşfedildi. Bunun gibi verilere dayanarak mesafeler uzadıkça kadınların dayanıklılık avantajıyla erkekleri geçebileceği düşünüldü. Ne var ki şu ana kadar Ironman ve ultra triatlon mesafelerinde kadınlar erkekleri geçebilmiş değil. 4 kilometre yüzme, 180 kilometre bisiklet ve 42 kilometre koşudan oluşan Ironman'i tamamlama sürelerini karşılaştırdığımızda kadınlar ve erkekler arasında ortalama bir saatlik fark ortaya çıkıyor. Rekabetçi yaş grubunda erkekler yarışı 10 saatte tamamlıyorsa kadınlarda bu süre 10:50'ye çıkıyor. Elbette o mesafeyi Daniela ve Lucy'nin 9 saatin altında tamamladığını ve erkek atletlerle yarışı başa baş bitirdiğini hatırlatalım.

Kadınlar spor sahalarında görece yeniler ve idman teknikleri büyük ölçüde erkeklere göre geliştirilmiş durumda. Dayanıklılık sporlarında mühim olan oksijen kullanım kapasitesi ve laktat eşiğini geliştirmenin değişik yolları denenmekte. Acaba bu teknikler kadın ve erkek atletlerde farklı mı olmalı? Kadın bedeni antrenman programında yapılan bazı değişikliklere daha farklı tepki verebilir mi? Bunlar spor teknolojisi için oldukça yeni sorular...