Gri Fırtına

Her yıl haziran ayının son pazarı, at ve yarış severler için yılın en önemli günüdür. Veliefendi Hipodromu, doksan senedir Gazi Koşusu’na ev sahipliği yapar. 22 adet üç yaşlı İngiliz arıkanı, Gazi’nin at üzerinde som gümüşten bir heykeli olan kupayı kazanmak için kıyasıya yarışırlar. Gazi Koşusu’nu kazanmış her at aslında ölümsüzdür. Tıpkı 2016 şampiyonu Graystorm gibi... Son viraj dönülürken aniden ivmelenerek aldığı liderliği, TJK spikeri Kaan Kıynak’ın “Gri Fırtına şampiyonluğa koşuyor!” nidaları altında aynaya kadar koruyan Graystorm, adını unutulmazlar arasına yazdırdı.

Gücün ispatı vesika gerektirir. Bu bir unvan ya da kupa olabillir. Graystorm’da her ikisinden de bolca var fakat onu biraz daha farklı kılan, hikâyesi; bugüne kadar koştuğu 12 yarışın. biri hariç tamamında ilk iki sırayı almış bir şampiyonun, orijiniyle, sahibi ve antrenörüyle, karakteriyle nevi şahsına münhasır hikâyesi...

Cihanyandı Lütfiye

Atlar sahiplerinden önce annelerine aittir. Yeni doğan bir tayın ismi konulmadan önce annesinin adıyla tanımlanması da bundandır. Graystorm da yetiştiği TJK Karacabey Harası’ndan idmana başlayacağı hipodromlara gelene kadarki 20 ay annesi Setryn’in 2013 tayı olarak adlandırıldı. Setryn de oğlu Graystorm ve annesi Figo Star gibi kır renkliydi.

Bir tayın ‘kır’ olarak dünyaya gelebilmesi için ya annesinin ya da babasının mutlaka kır olması gerekir. Kır renk, İngiliz arıkanlarında göreceli daha seyrek bulunur. Bu yüzden, nesiller boyu hangi hattın daha baskın olduğunu tespit etmek kolaylaşır. Graystorm’un pedigrisindeki kırlık anne hattında beş kuşaktır baskın olarak devam etse de buradaki soy kurucu ve şampiyon üreticinin Figo Star’ın da annesi olan Cihanyandı Lütfiye olduğunu söylemek, pek de yanlış olmaz.

Cihanyandı Lütfiye çok başarılı bir yarış atı değildi, yarış hayatı da pek uzun sürmedi fakat harada sayısız başarılı yavru verdi. Graystorm’un sahibi Ahmet Güzelocak da bunu zamanında fark etmiş olacak ki bu hattın temsilcisi Setryn’e bir satılık ilanında denk gelince kendisini almaya karar verdi. Bunun kendi yarışçılık kariyeri için ne kadar büyük bir adım olduğunu anlaması ise beş seneyi buldu.

Başarılı bir yarış atı üretmek için, kaliteli bir kısrak (anne) hattına uyumlu bir aygırın (baba) eklenmesi gerekir. Zira müthiş bir kısrağın çok kariyerli bir aygıra çekilmesi, bir şampiyonu garantilemez. Tarih bu anlamda sayısız hayal kırıklıklarıyla doludur. Mühim olan, uyumlu aygırın tespit edilmesidir. Geçmiş verileri, uyumlu aygırın tespiti için en önemli kılavuzlardan biridir. Daha önce başarılı olmuş hatların bir araya getirilmesi sıkça denenir. Ahmet Bey de 2012 yılında Setryn için benzer bir düşünce içine girdi. Setryn’in ikinci annesi (anneanne) Cihanyandı Lütfiye’nin en başarılı iki yavrusunun (Rokoko, Bebek Cafe) babasının Distant Relative olması dikkatini çekti fakat Distant Relative biraz da erken bir yaşta hayatını kaybettiğinden onun aygırlık yapan oğullarından Luxor’a yönelmeyi uygun gördü. Luxor-Setryn eşleşmesinden de Graystorm doğdu. İyi ki de doğmuş...

Sahibine Göre

Atlar sahiplerine benzerler. Eskiler, “Güzel insanların atları da güzel olur” derler. Graystorm’un doğduğu günden beri sahibi, idman edilmek üzere sahaya geldiğinden beri de antrenörü aynı. Ahmet Güzelocak, antrenörü Barış Vatansever’den büyük bir övgüyle bahsediyor: “Bazen ben bir yarışta atımızı koşturmak istediğimde, atımızı üzmemek için beni koşmamaya ikna ediyor.” Bu ülkemiz atçılığının az rastlanan sahnelerinden. Bu uyum ve sakinlik, doğru kararları beraberinde getirmiş. İyi seçilmiş yarışlar, şampiyon ata iyi istirahat imkânları tanımış. 2016 sezonu da Graystorm için kapanmış görünüyor.

Graystorm çok iyi huylu bir at. Çelik gibi bir sinir sistemi var. Yarış atlarının tamamına yakınının -aslında doğal habitatlarının dışında yaşamalarından dolayı- muzdarip olduğu ülser, onun ahırına girmemiş. İdmanlarını Ankara’da sürdürmesine karşın en iyi yarışlarını Veliefendi Hipodromu’nda koşuyor. İstanbul’a deklare gününün akşamında geliyor, sonraki gün istirahat ediyor, İstanbul’da hiç idman yapmadan koşuyor ve çoğu zaman da kazanıyor. Yolculuk ya da yaşadığı alanın dışında bir yerde koşmak, birçok atın aksine ona etki etmiyor. Bu huzur, ona yarışlarında da yardımcı oluyor. Yarışın temposu ne olursa olsun ele tabiliğiyle zorlanmıyor.

Belki de sahipleri ve antrenörleri şampiyon atlarına benziyorlardır. İzmirli bir iş adamı olan Ahmet Güzelocak kendisini ve ekibini ‘yeni nesil atçı’ olarak betimliyor. Graystorm ile şekillenen bir olgunluk ile Gazi Koşusu kazanmış şampiyonu için kolaylıkla “Mesafe tutmaz” diyebiliyor. İddialı söylemler yerine, atının önümüzdeki sene kendi mesafesine döneceğini bildiriyor.

Gücün Göstergesi: Triple Crown

Şampiyon atlar tüm onu sevenlere aittir. Bir yarışsever, gerçek şampiyonu tanır ve destekler. Her başarısında atın itibarı beslenir. Graystorm Eylül 2015’in ilk günlerinde İstanbul’da yapılan Uluslararası Trakya Koşusu’nda yurt dışından gelen Orvar’a kafa tuttuğunda, ilk defa yarışseverlerin dikkatini çekti. Aynı sezon içinde iki yaşlı tayların en önemli klasikleri olan Çaldıran ve Sakarya koşularını kazanınca jenerasyonunun en iyi tayları arasında gösterildi. 2015 kış sezonunu istirahatle geçirdi. 2016 yılında ise Erkek Tay Deneme ve malum Gazi Koşusu birincilikleri geldi. Sekiz aylık sürede Çaldıran, Sakarya, Erkek Tay Deneme ve Gazi koşularını kazanmak, onu süper yıldız seviyesine yükseltti. Ondan önce bunu başarabilen son arıkan, belki tüm zamanların en büyüğü olduğu iddia edilen efsane Bold Pilot idi.

Triple Crown (Üçlü Taç), ileri yarışçılık ülkelerinin tamamında uygulanan bir ölümsüzlük mertebesidir. Üç yaşlı arıkanların aynı sene içinde klasikleşmiş ve sabitlenmiş üç koşuyu kazanması ile ulaşılır. 2015 yılının tüm dünyada genelindeki en büyük yarışçılık olayı, hiç şüphesiz American Pharoah’un 37 sene sonra Triple Crown yapmasıydı. Üçlemenin son ayağı olan Belmont Stakes’i kazanınca ülkenin en önemli spor dergisi Sports Illustrated’a kapak oldu. ABD’de Serena Williams, Stephen Curry ve Lionel Messi’nin önünde ‘yılın sporcusu’ seçildi. Bir diğer yarışçılık ülkesi İngiltere ise 1970’den bu yana hâlâ yeni Triple Crown galibini bekliyor.

Triple Crown’a dâhil olan üç yarış, genellikle birbirlerinden farklı mesafe ve pist koşullarında seçiliyor. Burada, olası bir kazananın hem sürat hem de dayanıklılık anlamında yaşıtlarına üstünlük sağlaması gerekiyor. Türkiye’deki Triple Crown’ın üç ayağı (Tay Deneme, Gazi Koşusu ve Ankara Koşusu) buna göre kurgulanmış. Arıkanlar önce 1600 metrelik Erkek/Dişi Tay Deneme Koşusu’nda bir sürat imtihanına tabi tutuluyorlar. Yarışın galibi, yılın tek Triple Crown şansı kalmış atı olarak 2400 metrede Gazi Koşusu’nda hem artan mesafeyi hem de stresi kaldırmaya çalışıyor. Şayet Graystorm gibi bu iki koşudan galibiyetle ayrılırsa bu sefer başka bir şehirde ve 2800 metrede Ankara Koşusu ile taçlanma gerçekleşiyor.

24 Eylül 2016 günü, tüm Türkiye yarışçılığının gündeminde tek konu vardı: Acaba Graystorm daha da uzayan mesafede Ankara Koşusu’nu kazanıp Triple Crown’a ulaşabilecek mi? En son 2001 yılında, bir diğer efsane Grand Ekinoks’un Triple Crown’ından sonra ilk iki ayağı kazanan bir safkan bile olmamış. Birtakım yarış içi talihsizlikleri, çeyrek asırdır Türkiye yarışçılığında mütemadiyen karşımıza çıkan Halis Karataş’ın Victory Is Ours isimli atının üzerindeki sihirbazlığı ile birleşince Graystorm, Ankara Koşusu’nda ikinci kaldı. Yarışın son metrelerinde -sanki durumun öneminden haberdarmışçasına- büyük bir ara kapattı fakat o gün için rakibine üstünlük sağlayamadı. Triple Crown gerçekleşemedi fakat taraflı tarafsız herkesin gözünde Graystorm’un saygınlığı bir kat daha arttı. Varsın bir unvan eksik oluversin...

Ahmet Güzelocak’ın Graystorm’a dair hayallerinden biri de onu yurt dışına, muhtemelen Dubai’ye götürmek. Yıllar içinde az sayıda Türk atı Dubai’ye gitti, onların da bir kısmı başarılı oldu. Şayet şimdiye kadar yaptıkları bir gösterge ise Graystorm’un şimdilik hiç fena olmayan başarı tablosuna yeni kupalar ve unvanlar katılması o kadar da uzak değil. Yolun açık olsun Gri Fırtına...