Güneyde

Kendi sınırlarını zorlamak… İki saati aşkın süre ara vermeden koşmanın arkasındaki motivasyon sorulduğunda, maraton koşmaya yeni başlayan kişilerden duymaya alışık olduğumuz bir cevap bu. Koşulan maratonların sayısı arttıkça, koşu sevdalıları için 42 kilometre 195 metrelik parkuru geçmek yeterli gelmemeye başlar. Farklı adresler, farklı maceraları da yanında getirir. Majör maratonlar olarak adlandırılan Tokyo, Londra, Boston, Berlin, Chicago ve New York kutucuklarına da birer tik atıldıktan sonra, rota diğer kıtalara çevrilebilir. Altı kıtada maraton tamamlamak pek de ulaşılmaz bir hedef değil. Peki ya yedincisi?

Maceraperest maratoncuların yedinci kıtayı koleksiyona eklemeleri için ilk adım 1995 yılında atıldı. Antarktika Maratonu adıyla koşulan ilk 42 bin 195 metre, Güney Arjantin’deki Rio Grande kentinin yaklaşık 1000 kilometre ötesindeki Kral George Adası’nda düzenlendi. Rusya, Çin, Arjantin, Şili, Polonya gibi farklı ülkelerin araştırma istasyonlarına da ev sahipliği yapan adada, acil bir durum ihtiva etmesi durumunda bu üsler vasıtasıyla ilk yardım imkânı da sağlanabiliyordu.

Yıllar geçtikçe sınırlar da zorlanmaya devam etti elbet. Dünyanın güney ucuna yaklaşılmıştı belki ama yedinci kıtanın anakarasında koşulacak ilk maraton için yedi yıl daha geçmesi gerekti. Takvimler Ocak 2002’yi gösterdiğinde birçok macera düşkününün beklediği an geldi. En azından beşinin…

Siftah, pek de planlandığı gibi geçmedi. Doğa koşulları düşünüldüğünde buna çok da şaşırmamalı. 11 gün içinde bu özel yolculuğu tamamlamayı bekleyen beş koşucu ile organizasyon komitesinin, iyimser bir tahmin yaptıklarını anlamaları uzun sürmedi. Ekip, Antarktika uçağının inişine uygun şartların oluşması için Şili’nin Punta Arenas kentinde dört gün beklemek zorunda kaldı. Sabrın sonu selamet hesabı, sonunda Güney Kutbu’nun yaklaşık 1000 kilometre kuzeyindeki Patriot Tepeleri’nde kamp kuruldu. Bu, yarış rotasının maraton için anakaraya ilk kez uğradığı düşünüldüğünde kulağa biraz iddialı geliyordu. Bitiş çizgisi, Güney Kutup Noktası’na denk düşecekti. Tabii önce, yarış noktasına ulaşma konusu vardı. İki gün sürmesi beklenen kamp süreci, hem hava şartları hem de organizasyon şirketinin uçağı başka turist transferlerinde kullanması nedeniyle 10 günü buldu.

Sırada, 3500 metrelik rakıma ve -25 derecelik hava soğukluğuna alışma faslı vardı. Üç günlük ikinci kampın ardından 20 Ocak’ta start verildi verilmesine ama yoğun sis ve rüzgâr, yarış direktörü Doug Stoup’u geç olmadan yarışı ertelemeye itti. Görüş mesafesi 150 metreye kadar düşmüştü. Ertesi akşam saat altıda, ilk Güney Kutup Maratonu bir kez daha başladı. İddialı olmayan iki katılımcının yarı maraton koşmaya karar verdiği o akşamda 42 bin 195 metrelik parkuru ilk sırada geçen isim 36 yaşındaki İrlandalı Richard Donovan oldu. Onu, yaklaşık 27 dakika geriden Dean Karnazes ve Brent Weigner takip etti.

Bu öncü yarış, iki büyük miras bıraktı. İlki, ödül münakaşasıydı. Donovan, kazanana 25 bin dolarlık ödül vaadinde bulunulduğunu söylerken, organizatörler ise “25 bine kadar” tabirini kullandıklarında ısrarcıydı. Sonunda, yarışa katılan beş isim de kazanan ilan edilip üçer bin dolar ödülün sahibi oldu. İşin garibi ise Karnazes’in, yarışa başlarken Donovan ve Weigner’la anlaştıklarını ve bir yarış amacıyla değil de yalnızca parkuru tamamlamak adına koşacaklarını iddia edişiydi… Tüm bu tartışmaları en iyi özetleyen ise Weigner’in “Kimin umurunda ki? İşin sonunda, üç tane deli, kıçımız donana kadar Güney Kutbu’nda koştuk işte!” şeklindeki açıklamasıydı. Diğer ve şüphesiz ki daha önemli miras ise o gün yarışı önde geçen Donovan’ın 2005’ten bu yana her yıl düzenlediği, Guinness Rekorlar Kitabı‘na da dünyanın en güneyindeki maraton olarak giren Antarktika Buz Maratonu’ydu… Güney Kutbu fikrinin kalıcı olmayacağı geç olmadan anlaşıldı anlaşılmasına ama bu maraton her yıl, beyaz kıtayı 80. Güney Enlemi’nde koşarak deneyimlemek isteyenleri beklemeye devam ediyor.