Hines…Gibisi Yok

Victor Khryapa, 2018 yazında basketbol kariyerini noktalamaya karar verdiğinde, CSKA Moskova yönetimini oldukça zor bir karar bekliyordu: Sonraki sezon takımın kaptanı kim olacaktı? Önceki dokuz sezonda böyle bir konu gündeme gelmemişti. Khryapa, en kıdemli Rus oyuncu olarak Kızıl Ordu'nun takımının doğal lideriydi. Oyun bilgisi, istisnai pas becerisine binaen saha içindeki oyun kuruculardan biri olması kaptanlığını daha da anlamlı kılıyordu. Başkan Vatutin ve koç Itoudis için bir sonraki kaptanı belirlemek pek kolay iş değildi. İkisi için de bu karar bir ilk olacaktı, hiçbiri Khryapa'dan başka bir takım kaptanı görmemişti. Ayrıca, fark yaratacak seviyede ve liderlikte bir Rus oyuncu kadroda yoktu. Belov, Tikhonenko, Panov, Khryapa devirleri geride kalmıştı.

CSKA'nın idari ve teknik ekipleri kadroya bakarak kararı sezon öncesi kamplarının sonuna ötelemeye karar verdiler. İki aya yakın sürecek yoğun antrenman, hazırlık maçı temposunun kendi liderini belirleyeceğine inandılar. İlk resmi maç öncesinde kulüpten açıklama geldi: 2018-19 sezonunda takım kaptanı Kyle Hines olacaktı. Vatutin "Kyle istisnai kişiliği ve liderlik özelliği ile bu role uygun olacağını bize gösterdi. Sezon öncesi denemesinde başarılı oldu" diyerek durumu özetledi. Üç EuroLeague şampiyonluğu, iki kez Yılın En İyi Savunmacısı ödülü ve bir yazlık deneme sonrası Kyle Hines, CSKA Moskova basketbol takımının kaptanı oldu.

Haberin üzerine bir gazete, Hines'ın kaptanlığını Rus tarihinin Perestroyka sonrası en kült olaylarından birine benzetti: Moskova'da açılan ilk McDonald's dükkânı. 31 Ocak 1990 günü Pushkinskaya Meydanı'nda toplanan binlerce Moskovalı, kilometreler boyu kuyruklar oluşturarak tarihi vakaya tanıklık etmişti. McDonald's, bir fast food restoranı olmanın epey ötesindeydi. Yeni dünyaya dair düzen değişikliğinin dışavurumu gibiydi. O zamana kadar Budapeşte'ye ait olan 9100 ziyaretçi rekoru, daha ilk günden üçe katlanmıştı. Bunun zaman içinde politik bir malzeme olması kaçınılmazdı. Nitekim, 1993 yılındaki ikinci dükkânın açılışına Başkan Yeltsin de katıldı, elindeki McDonald's bayrağı ile verdiği poz tarihe geçti.

Kyle Hines, Moskova'da ilk McDonald's açıldığında dört, Kızıl Ordu'nun takımı CSKA Moskova'nın kaptanı olduğunda otuz iki yaşındaydı. Bu dönem zarfında dünya sayısız büyük değişiklik gördü, insanlığın bir olay karşısında şaşırma eşiği katlanarak arttı. Yine de Gagarin, Amerikalılardan önce uzaya çıkmayı başarınca gözyaşlarını tutamayan Rus nesli için takımlarının sahaya çıkarken Amerikalı bir oyuncunun ardına dizilmesi sıradışı görülebilirdi. Ne de olsa doksan yıllık tarihindeki ikinci Rus olmayan, ondan ötesi ilk Amerikalı takım kaptanıydı. Belki de deneme sadece Hines için değil, karar verenlerin de hayatında önemli bir yer kaplayacaktı.

İstediğim Yerde Varım

New Jersey'de iki farklı okulda ödüllerle dolu muazzam bir lise kariyeri Kyle Hines'a NCAA'in en prestijli okullarının kapısını açamadı. UNC Greensboro'daki dört senelik muazzam üniversite kariyeri de NBA yolunu açmak için yeterli olamadı. Oysa NCAA kariyerinde 2000 sayı, 1000 ribaund, 300 blok yapan sadece altı oyuncudan biriydi. Dahası, bu müstesna listenin diğer beşinin tamamı (Alonzo Mourning, David Robinson, Tim Duncan, Pervis Ellison, Derrick Coleman) ilk tur ilk sıra seçimi oldu. Sonraları rakip olarak karşısına çıkan ve çoklukla üstünlük sağladığı Jason Thompson, Ante Tomic ve Semih Erden 2008 Draft'ında NBA kontratlarına hak kazanırken, Hines'a Avrupa yolları gözüküyordu. Adetâ altyapı ligi gibi mütemadiyen EuroLeague'e yıldız oyuncu besleyen İtalya 2. Ligi'ndeki Veroli'de ilk profesyonel kontratına imza attı. Sonrası malum: Her sezon kupa, şampiyonluklar, ödüller, elit statüsü... Veroli'de oynarken televizyonda seyrettiği bir EuroLeague maçına dair "Umarım bir gün ben de bu ligde oynayabilirim" diye tweet atan biri için hiç de fena değil.

Veroli sonrası tüm duraklarında, Bamberg'de, Pire'de ve halen Moskova'da hep istenen oyuncu olmayı başardı Hines. Yolculuğunun bir sonraki durağına uğurlanırken ayrıldığı takım onun ikamesini bulmakta zorlandı. Bunun nedeni Hines'ın eşsiz yeteneği değil, her gün çizgisini koruyan güvenilirliği, gösterişsiz performansı ve mütevazılığıydı. 1,98'lk bir pivota iki kez EuroLeague Yılın Savunmacısı ödülünü kazandıran şey sadece 2,16 metreye varan kulaç boyu ve uzun kolları olamazdı. Hines'ın oyunculuğunu tanımlayan; kümenin her elemanını, her gün ve yüzde yüz ile yerine getiriyor olmasıydı.

Çember Kendini Koruyanı Korur

Kyle Hines'ın Avrupa macerasının başladığı yıllar, pivotların bastığı yerde ağır olduğu zamanlardı. Örneğin 2009 Final Four'unun son gününde Santiago ile Vujcic, Pekovic ile Kaun boyalı alanı parselliyordu. Çembere sırtı dönük oyunlar, spesiyalistlerin inceliği değil oyunun yönlendiricisi konumundaydı.

Takip eden beş sene içinde boyalı alanı kaplamak, çemberi korumak gibi kavramlar hızla değişmeye yüz tuttu. Hız, yeni dünyanın para birimi olmaya başladı. Boyalı alanı domine etmek, hacim değil, o alan içinde en süratli olmak manasına geldi. Pick and roll savunurken adam değişip kısanın karşısında kalabilen uzunlar, maçın sonunda sahada kalanlar oldular. Hareketlilik, iyi hücum ribaundcuları yarattı. Bu da maç başına hücum sayısını arttırdı. Ezcümle, mobil uzunlar yeni bir pivot tanımı ile Avrupa basketbolunda söz sahibi olmaya başladılar.

Mobil uzunların kıymetinin farkına varan koçlar ilk önce dört numaralarını pivota devşirme yoluna gittiler. Forvetler pivotlaşınca harika hücum çeşitliliği oluştu fakat boyalı alanın savunması da o ölçüde delinmeye başlandı. Avrupa basketbolunun teknik dehası çok kısa sürede bu sorunu da çözdü. Üç boyutta da iyi hareket eden uzunların dönemi resmen başlamış oldu. İki çember arasını dikine iyi koşan, toplu kısaya geçilmeyecek kadar lateral hızı olan, yerden hızlı ayaklarını kesip alley-oop ile ikili oyunu üçüncü boyutta bitirerek sayıya dönüştüren uzunlar tercih sebebi haline geldiler.

2013 Final Four'unda en çok süre alan uzunlar Kyle Hines ile Marcus Slaughter oldu. Hines oynadığı tüm takımlarda tam da bu rolü üstlendi, daha ötesi bu pivot tipinin tanımlayıcılarından biri oldu. Kısa olmasına rağmen kendi çemberini en uzundan daha iyi korudu. Top ile çember arasında kalarak geçilmedi. Boyundan uzun kolları ve defonun kusursuzlaştırdığı zamanlaması ile istisnai bir blokçu haline gelmeyi öğrendi. Kendinden zırhlı vücudu yere daha sağlam basmasını sağladı. Teması sevdiğinden dolayı onun kısalığından istifade etmek isteyen uzunlar için bir fırsat değil, bir tuzak oldu. Çemberini korudu, hem kapıya dayanana direndi hem de uçarak gelenleri blokladı. EuroLeague'de Yılın Savunmacısı seçildiği iki sezonda da oyunu bilen kimse bu duruma şaşırmadı.

Savunma ile kendini tanımlayan Hines ve ekolü, mavi yaka işçiliği ve yüksek idman etiğini de aynı pakete dahil ettikleri zaman savunulması zor hücumcular haline geldiler. Kolay sayının matematiğini çözdüler: Maç başına iki kere rakipten daha hızlı koşup fast break sayısı buldular. İyi devrildikleri için mutlaka bir alley-oop sayısı aldılar, etti üç basket. İyi perdeleme yaptıkları için rakip kısaların canını yaktılar, uzunları yardıma zorlayıp hücum ribaundu yapabildiler, bir basket de öyle attılar. İki de faul atışı ekleyince dört basket attılar, faul atışları ile on sayıyı haneye yazdılar.

Çember etrafındaki ezberlerini arttıranlar, biraz parmak hassasiyeti olanlar daha fazlasını becerdiler. Hines ise kendi yakın atış dinamiğini ters turnike olarak belirledi. Çemberin bir tarafından başladığı atışı diğer tarafından bitirecek kadar uzun kolları ona yardımcı oldu. Potanın konumu ise defansın atışı kesmesine, blok yapmasına engeldi. Kendi çemberini en iyi koruyan adamın atışlarını diğer çember korudu. "Avrupa'da basketbol satranç gibi. Her gün öğrenci gibi çalışmak zorundayız. NBA dama ise bu kesinlikle satranç" diyerek durumu harika betimledi. Mütevazı bir çalışkanlığın defoları gizlemekte yetenekten daha etkin olabileceğini herkese ispat etti. Çok iyi oyuncuların büyük oyunculuğa terfisi yarattığı bir atışın, bir oyun şeklinin ya da bir tanımın başkaları tarafından tekrarlanması ile gerçekleniyor. Kyle Hines, 2013 yılında iki sezonda iki EuroLeague şampiyonluğu ardından Olimpiakos'tan ayrılıp Moskova'nın yolunu tuttu. Olimpiakos'un o yazki tek amacı yeni Hines'ı bulmaktı. Varese'den benzerliği aşikâr Bryant Dunston'ı transfer ettiler. Hiç oyunlarını değiştirmeden oynamaya devam edebildiler.

Hines ise kendi yoluna, Moskova'ya uçtu. Kendi nişini pozisyonsuz basketbol ile yükseltmeye devam etti. 2016'da bir şampiyonluk daha kazandı. 2018'de kaptan oldu, o sezonun sonunda büyük kupa bu sefer onun ellerinde yükseldi. Tüm Avrupa kupaları tarihinde dört kez EuroLeague'i kazanan tek, CSKA Moskova'nın kaptanı olan ilk Amerikalı oyuncu olarak kariyerine devam ediyor. Reklamın da dediği gibi: Hines… gibisi yok!