Kirli Çamaşırlar

NBA her yönüyle basketbolun en üst noktası olarak kabul ediliyor. Lig yönetimi sosyal medya çağıyla beraber daha farklı pazarlara ilerlemeyi sürdürüyor. Fakat içinde rekabet olan her organizasyon gibi NBA'de de bilhassa normal sezon maçlarında -hele ki beklenmedik sonuçların ortaya çıktığı akşamlarda- akıllara önemli bir soru geliyor: Maçlar önceden ayarlanıyor mu? Bu soruya dair elimizde ilginç bir yanıt var.

20 Temmuz 2007 günü The New York Post'ta çıkan habere göre FBI, bir NBA hakemini yönettiği maçlara bahis oynadığı gerekçesiyle incelemeye almıştı. ABD medyasının, söz konusu hakemin Tim Donaghy olduğunu anlaması pek de uzun sürmedi. Ancak soruşturma neticesinde Donaghy'nin şike yapmadığı, düzenlenen hakem toplantılarından bilgi sızdırdığı ve çevresindeki meslektaşlarının bazı takımlara karşı olan düşüncelerini göz önünde bulundurarak iki ortağı James Battista ve Jack Concannon'a bahis oynattığı ortaya çıkmıştı. En azından soruşturmanın ardından varılan karar buydu.

Çıktığı mahkemenin ardından Temmuz 2008'de 15 ay hapis cezasına çarptırılan Donaghy'nin hapisteyken yazdığı 'Düdük Çalınıyor: NBA'de Sahtekârlık Kültürü' kitabının yayınlanması lig yönetimince engellense de bazı bölümleri basına sızdırıldı. Donaghy orada hakemlerin görev yaptıkları maçlarda bahis oynamasından NBA yönetiminin süper yıldızları nasıl koruyup kolladığına; hakemlerin maç öncesinde kendi aralarında bahse girmesinden* bazı maçlarda keyfi yönetim sergilediklerine** uzanan birçok iddia yer alıyordu. Bu iddialar arasında en önemlisi de 2002'de Los Angeles Lakers ile Sacramento Kings arasındaki Batı Konferansı Final Serisi altıncı maçında hakemlerin Kings aleyhine daha çok faul düdüğü çaldığıydı.

Olayların merkezindeki eski hakem, üzerine bulaşan çamuru organizasyonun diğer kollarına bulaştırmakta kararlıydı. Çünkü ona göre masum olmayan tek kişi kendisi değildi, NBA hakemlerinin önemli bir bölümünün yasadışı faaliyetlere karıştığı bir ortam mevcuttu.

Geçtiğimiz şubat ayında ESPN'de çıkan 'Donaghy, NBA maçlarında şike yapmak için nasıl bir düzen kurdu?' başlıklı geniş dosya ise soruşturma kararının aksine çok net bir ifadeyi içeriyor, Donaghy'nin yaptıklarının 2008'de elde edilen sonuçtan çok daha büyük olduğunu gözler önüne seriyordu: "Donaghy, 12 Aralık 2006 ile 21 Mart 2007 arasında yönettiği 40 maçta şike yaptı ve bahisçilere yüz milyonlarca dolar para kazandırdı." Bu dosyaya göre yönettiği maçlara ortakları Battista ve Concannon ile on binlerce dolar bahis yapan Donaghy, modern dönemin en büyük skandallarından birine imza atmıştı.

NBA, Donaghy skandalının ardından 'Where Amazing Happens' sloganıyla yenilenme sürecine girdi, hakem kadrolarında değişiklikler yaptı. Bahis çetesinin ayyuka çıkması gerçekten de kitaba uygun hareket etmeyen hakemlerin geri çekilmesini sağladı mı bilinmez ama Donaghy'ye göre hâlâ tek kirli hakem kendisi değil.

*Donaghy'nin iddiasına göre maç öncesinde hakemler kimin ilk olarak teknik faul çalacağı üzerine iddiaya giriyor, maç içerisinde kendilerine seçtikleri 'kurban'ın en ufak ters hareketini yakalamaya gayret ediyordu.

**İddiaya göre hakemler kişisel tercihlerini maça yansıtıyordu. Örneğin Joey Crawford maçın uzatma periyoduna kalmadan bir an önce bitmesini isterken Dick Bavetta çekişmeli geçen ve uzayan karşılaşmaları severdi.