Nazik Tabiat

Mark Twain’in; Tom Sawyer, Huckleberry Finn gibi eserleri veya daha az bilinen diğer yapıtları yazım süreçlerinde nerelerden geçmiş olabilir? Cevaplar arasında tozlu odası, dostu Nikola Tesla’nın laboratuvarı ya da pek tahmin edilmeyeceği üzere bir bilardo masası var! Eserleri üzerinde çalışırken taslakları daha geniş bir bakış açısı için bilardo masasına yaydığı söylenen Twain’in çuhaya duyduğu ilgi, aslında çok daha eskilere dayanıyor.

Virginia City’deki muhabirlik yıllarında bu isteka sporuna gönül veren romancı, 1906’da yaptığı bir konuşmasında bilardoyla tanışmasını şöyle anlatmış: “Şehre gelen bir yabancı, herkese bilardo salonu açacağını söyledi. Bana da bir el oynamak için davet verdi ve ben de kabul ettim.”

Ernest Hemingway-boks, Samuel Beckett-kriket ve Jack Kerouac-Amerikan futbolu ilişkilerinin benzeri, üzerinde çok fazla kalem oynatamamış olsa bile Twain ve bilardosu arasında da geçerli. Ancak hiçbir şey yazmamış da değil. Cushion First (Önce Bant) isimli bir şiiri olan Twain, o satırlara “Tüm günlerin kuşkuyla kararmışsa...” diye başlıyor ve “İstekanı kaldır, gözlerini kapa ve önce bandı gör” diyerek ahenkli düşüncelerini sonlandırıyordu.

Bilardo, kendisi için her zaman kuşkularından kurtulmanın yolu olamamıştı belki ama hayatının özellikle son yıllarında spor yapma ihtiyacını bu şekilde karşılamıştı. Albert Bigelow Payne’in kaleminden yayımlanan biyografisinde, bilardonun kendisi için doktorlardan daha faydalı olduğunu ve elinde istekasıyla birlikte her gün masa etrafında uzun mesafeler yürüdüğünü söylemişti. Bu, süresi saatlere ulaşan oyunlar demekti! Twain, 71. doğum gününün tamamında yine bilardo masasından ayrılmamıştı. Kutlama için gelen çiçekler, telgraflar ve aramaların hepsi, o gün beklemek zorundaydı. Zira kimilerine göre ‘modern Amerikan edebiyatının babası’, o günü arkadaşları ve bilardo toplarıyla geçirmek istemişti ki Mark Twain Evi ve Müzesi’ne uğrayanlar hâlâ bu masayı görme fırsatına sahip.

Birçok anıya ev sahipliği yapan emektarı görüp bilardoya başlamak için ilk ilhamını bulanlar olur mu, bilemiyoruz. Ancak Twain’in onlara bunu yapmama konusunda bir tavsiyesi olabilir. Çok sevdiği bilardoyla alakalı olarak daha önce de dediği gibi, bu herkes için sakinleşme fırsatı değil: “Bilardo, nazik tabiatımı gerçekten mahvetti...”