Salon İnsanı

Qu Yinxia, kadınlarda 1500 metrenin en hızlısı olduğunda sene 1993’tü. Tatyana Kazankina’nın bir önceki en iyi derecesi tam 13 yıl boyunca yaşamayı sürdürmüş ve kadınlar 1500, bu süre içinde atletizmin kırılması zor rekorlarından biri olarak nam salmıştı. Yinxia’nın rekoru da tam 22 yıl boyunca tarih kitaplarındaki yerini alacaktı. O uzun periyotta Çinli atletin derecesine yaklaşanlar vardı ama hiçbiri rekorun yeni sahibi olamadı. Ta ki Genzebe Dibaba’ya kadar...

Etiyopyalı atlet, ülkesinin köklü bir koşu ekolü oluşunun yanına bir de aile geleneğini eklemişti. Abisi Dejene pek üst düzey olmasa da bir koşucuydu, en büyük ablası Ejegayehu Dibaba’nın 10000 metrede olimpiyat gümüşü vardı ve diğer ablası Tirunesh de tüm zamanların en özel atletlerinden birisiydi. Zira üç olimpiyat ve beş dünya şampiyonası altınıyla Tirunesh’in başardıkları Dibaba soyadını dünyaya ezberletmişti. Ailenin pistlerdeki özgeçmişi bu kadarla da sınırlı kalmıyordu. Dibaba kardeşlerin kuzeni olan Derartu Tulu, Etiyopya’nın ilk kadın olimpiyat şampiyonuydu. Yani Genzebe’nin başarıları bir tesadüf olarak değerlendirilemezdi.

Dibaba’ların neden bu kadar iyi olduğuyla ilgili detaylı bir araştırma yapan Vogue, geçmişin ünlü sprinteri ve şimdinin televizyon yorumcusu Ato Boldon’un da görüşlerini almıştı. Boldon’a göre Genzebe-Tirunesh ikilisi atletizmin Serena ve Venus Williams’ıydı. Ülkelerinin yüksek irtifasında yaptıkları antrenmanlar, deniz seviyesine inildiği anda onların muazzam bir kapasite göstermelerine neden oluyordu. Boldon bu durumu, “Krypton’dan gelen Superman kadar değil ama buna yakın seviyede bir avantajları var” şeklilde değerlendiriyor ve teşbihlerini sürdüyordu: “Eğer araba olsalar Ferrari motorlu bir Ford Focus olurlardı.”

Peki ince ve hafif fiziklerini nasıl bu kadar güçlendiriyorlardı? The Sports Gene: Inside the Science of Extraordinary Athletic Performance kitabının yazarı David Epstein’a göre, antrenman şartları anlamında olabilecek en ideal yerdeydiler. Etiyopya ve Kenya’nın 6000-9000 metre arasında değişen irtifalarını Epstein şöyle açılıyordu: “Fiziksel gelişim göstermelerine yetecek kadar yüksek, oksijen kalitesi sebebiyle problem yaşamayacakları kadar alçak.” Bu fiziksel şartlar altında antrenman yapan diğer birçok sporcu gibi, Dibaba Kardeşlerin de orta/ uzun mesafe branşlarını domine etmesi hiç şaşırtıcı değildi.

Küçük kardeş Genzebe Dibaba, 2015 yılında IAAF tarafından yılın atleti seçilmişti. Bu başarısında, yazının girişinde hatırladığımız unutulmaz rekorun ve o yıl içinde Beijing’de kazandığı 1500 metre dünya şampiyonluğunun ciddi bir payı var.

Fakat Genzebe’nin en başarılı olduğu yer salon atletizm şampiyonları ve üstünde çatı varken ondan daha dominant bir koşucu bulmak çok zor. Bugün elinde, açık pistte kırdığı 1500’ün yanında altı farklı mesafede salon dünya rekoru tutuyor. Üstelik bu ay içinde Birmingham’da düzenlenecek Dünya Salon Atletizm Şampiyonası’nda madalya ararken yenilerine de sahip olabilir. Birmingham’da gözünüz 1500 ve 3000 metrede yarışacak Genzebe Dibaba’nın üstünde olsun. Çünkü her an tarihe tanıklık edebilirsiniz...